اهداف و مزایای پیوند زنی

پیوند زدن درختان میوه اغلب با اهداف زیر صورت می گیرد: 
به منظور ازیاد : در گياهاني که نمي توان آنها را به طریق قلمه، خوابانیدن و تقسیم ریشه ازدياد نمود براي حفظ صفات ظاهری و باطنی يعني ژنتيکي کوپیوند از پيوند استفاده مي نمايد به عبارت ديگر پيوند کردن تغييري در خواص ظاهري و يا باطني پيوندک نمي دهد.

برای جوان سازی : درختانی که اندام های هوایی انها از بين رفته و يا فرسوده شده اند ولي دارای قابلیت های بسیاری می را مي توان به وسيله پيوند جوان کرد.

قوی کردن گیاه : درختانی که ریشه های آنها به علل مختلف(مقدار ريشه در آنها کم بوده و يا قادر به جذب شيره خام به اندازه کافي نمي باشند) قادر به استفاده کامل از مواد غذایی نیستند، با پیوند کردن این شاخها به درختان با ریشه قوی به تنه انها می توان به جذب مواد غذایی در انها کمک کرد.

سازگاری با بستر : عمل پیوند برای برخی از گیاهان که به بعضی از مناطق و خاک ها سازگار نمی باشند و رشد محدودی دارند لازم بوده ، مانند درخت بادام که در اراضی مرطوب نمی توانند رشد و نمو یابد، بنابراین آن را بر روی پایه دیگری که سازگاری فنی و تجاری دارد پیوند می نمایند، مانند پیوند بادام روی گوجه و يا رازقي را که در خاکهاي آهکي نمو نمی یابد در اين صورت آن را روي ياس معمولي که قادربه رشد و نمو در خاک آهکي مي باشد پيوند مي کنند.

ترمیم خسارت به تنه : در زمستان بعضی از جانوران جونده مانند خرگوش پوست درختان را می جوند و با این عمل موجب خشک شدن درخت می گردند ،لذا می توان درخت را با عمل پیوند از مرگ حتمی نجات داد .

کنترل رشد رویشی و یا کوتاه کردن درختان : در درختاني که روي ريشه خود ضعيف و يا زيادتر از حد معمول و لازم قوي مي شوندباغبان با پيوند نمودن اين نوع درختان روي پايه مناسب ديگر قدرت و يا ضعف قسمت هوايي درخت مورد عمل را بنابر ميل خود تغيير مي دهد.مانند پيوند درخت گلابي روي پايه به.درخت به طبعاً کوتاه و تقريباً درختچه است و ريشه آن نيز کم و سطحي مي باشد.پيوند درخت گلابي روي درخت به از اين ضعف و کمي ريشه استفاده نموده کوتاه و کم رشد مي شود ولي در عوض داراي ميوه شيرين تر و کمي مرغوب تر مي گردد.

پیوند زدن درختان نر روی درختان ماده برای ایجاد پلی نایزر : برای بعضی از درختان که دو پایه هستند، مانند پسته، که پایه نر و ماده از یکدیگر مجزا بوده و در روی دو درخت جدا قرار داردند، به نحوي که اگر تمام درختان پسته در باغي به تنهايي از درخت نر يا ماده تشکيل شده باشند آن باغ هيچگاه بهره نخواهد دادبرای رفع این نقص می توان با پیوند یک شاخه یا جوانه نر روی پایه ماده ، هر ساله مقدار گرده کافی برای بارورکردن گل های ماده به وجود آورد تا بهره برداری و باردهی مرتب و منظم گردد.

برای تسریع در عمل بهره برداری از محصول و بالا بردن میزان بار دهی : درختان تکثیر شده از روش جنسی برای رسیدن به دوره بلوغ ، زمان نسبتاً طولانی لازم دارند که از ۶تا ۱۰ سال متغییر است. ولی در درختان پایه بذری پیوند شده زمان باردهی اقتصادی ۴تا ۷ سال به طول می کشد که تا حدود زیادی زمان انتظار برای باردهی کاهش می یابد.

برای تست ارقام اصلاح شده : پیوند نقش به سزایی در رسیدن سریع به جواب دارد.

افزایش باردهی : با رعایت سازگاری پیوند و پایه می توان افزایش محصول را باعث شد.

برای جلوگیری از نامرغوبی میوه : معمولاً تکثير مکرر گياهي در مدت طولاني با بذر توانایی گياه را از بين برده و محصول نامرغوبي جايگزين ميوه يا گل مرغوب آن مي گردد و اين خاصيت در اصطلاح علمي انحطاط يا دژنرسانس نام دارد .

کاهش پاجوش دهی : بعضي از درختان توليد پاجوش فراوان مي کنند. پاجوش زياد باعث ضعف درخت مي شود و قطع و بر طرف کردن آنها نيز دشوار و مستلزم مراقبت دائمي و هزينه مي باشد.مانند انواع ياس درختي و پاره اي از گل هاي سرخ و نسترن براي رفع اين زحمت اغلب گل يا ميوه مطلوب را روي پايه اي که طبيعتاً پاجوش نمي دهد پيوند مي نمايند.

القائ باردهی: اغلب مشاهده مي شود که درختي با دارا بودن تمام شرايط لازم براي ميوه دادن مانند سن بلوغ قدرت کافي و عدم شاخ و برگ زياد ميوه نمي دهد،علت اين امر هنوز کاملا روشن نيست ولي تجربه نشان داده است که هر گاه چند جوانه از درخت همجنس روي يکي از شاخه هاي آن پيوند کنند درخت مورد عمل در سالهاي بعد مرتباً ميوه خواهد داد.

تربیت دلخواه : برای بدست آوردن شکل های ویژهای از رشد ، می توان از پیوند استفاده کرد. مثلاً برای تولید گل سرخ پا بلند و توت و بید مجنون به فرم های مورد نظر، روی آن رقم مورد نظر را پیوند می زنند. یا کاکتوسها را برای بدست آوردن شکل های غیر معمول و زیبا روی هم پیوند می زنند.

ممکن است پیوند مزایای دیگری نیز داشته باشد که ما از آن اطلاعی نداشته باشیم.